阿波学会研究紀要


このページでは、阿波学会研究紀要論文をご覧いただけます。
 なお、電子化にともない、原文の表記の一部を変更しています。

郷土研究発表会紀要第29号

鷲敷町の高等菌類

植物班 大橋孝

 7月27日〜31日の5日間、鷲敷町青年の森周辺〜中山よりの大竜寺山を中心に、高等菌類(キノコ)の分布調査を行った。
 とりわけ、百合(もまえ)谷の南斜面は、ヒサカキ・ナワシログミ・ネジキ・アセビなどの低木の外、菌根性キノコの発生と関連の深いアカマツ・ツブラジイ・コナラなどの高木が優占する雑木林(林床植物は、殆んど見られなかった。)を形成している。
 適度な腐植・粘土と、豊富な砂礫を含む土壌は、キノコの発生環境としては好適であるが、例年になく、今年の梅雨明けが遅れ、調査前日まで降雨があった所為か、数多くのキノコが採集できた。(21科49属、81種)
 ツルタケ(写真3 )やコテングタケモドキ(写真5 )などのテングタケ科のキノコが極めて豊富に発生し、「キノコの帝王」と称される、鮮紅色で美しいタマゴタケ(写真4 )が、ひときわ鮮やかに映えていた。また、イグチ科のニガイグチモドキが、あたり一面に群生したのも特徴的であった。
 調査をするにあたり、青少年の森、専門技術員・添木仁氏、鷲敷町教育委員長・永本正憲氏には、調査地のご案内並びにご指導を、また滋賀大学教授・本郷次雄博士には、キノコの分類にあたってのご教示を賜った。紙面ながら、先生方に謝意を表します。

鷲敷町の高等菌類
I Ascomycetes 宮子のう菌類
 Helotiales ビョウタケ目
  Helotiaceae ビョウタケ科
1.Helotium sulphurinum Qu■l. モエギビョウタケ
 Pezizales チャワンタケ目
  Sarcoscyphaceae ベニチャワンタケ科
2.Scutellinia scutellata (St. Amans) Lambotte アラゲコベニチャワンタケ
3.Wynnea gigantea Berk. et Curt. ミミブサタケ
 Sphaeriales スフェリア目
  Xylariaceae クロサイワイタケ科
4.Daldinia concentrica (Bolt.) Ces. et DeNot. チャコブタケ
II Basidiomycetes 担子菌類
(1)Heterobasidiae 異担子亜綱
 Dacryomycetales アカキクラゲ目
  Dacryomyoetaceae アカキクラゲ科
5.Dacryomyces aurantius (schw.) Farlow アカキクラゲ
 Tremellales シロキクラゲ目
  Tremellaceae シロキクラゲ科
6.Tremella fuciformis Berk. シロキクラゲ
(2)Homobasidiae 同担子亜綱
 (A)Hymenomycetes 菌じん類
  Aphyllophorales ヒダナシ目
   Clavariaceae ホウキタケ科
7.Clavaria amethystina Bull. ムラサキホウキタケ
8.C. aurantio-cinnabariana Schw アカナギナタタケ
9.C. vermicularis Fr. シロソウメンタケ
10.Clavulinopsis fusiformis (Fr.) Corner ナギナタタケ
11.Clavulina sp.
12.Ramaria sp.(写真1 )
  Cantharellaceae アンズタケ科


13.Cantharellus minor Pk. ヒナアンズタケ
14.Gomphus floccosus (schw.) Sing. ウスタケ
15.G. fujisanensis (Imai) Ito フジウスタケ
  Polyporaoeae サルノコシカケ科
16.Coriolus versicolor (Fr.) Qu■l. カワラタケ
17.C. hirsutus (Fr.) Qu■l. アラゲカワラタケ
18.Coltricia cinnamomea (Fr.) Murr.  ニッケイタケ
19.Cryptoporus volvatus (Pk.) Hubb.  ヒトクチタケ
20.Daedalea dickinsii (Berk.) Yasuda ホウロクタケ
21.Fomitopsis pinicola (Fr.) Karst.  ツガサルノコシカケ
22.Hirschioporus abietinus (Fr.) Donk シハイタケ
23.H. fuscoviolaceus (Fr.) Donk ウスバシハイタケ
24.Microporus affinis (Blume et Nees) Kuntze ツヤウチワタケ
25.M. flabelliformis (Fr.) Kuntze ウチワタケ
26.Lenzites betulina Fr. カイガラタケ
27.Polyporellus elegans (Fr.) Karst. キアシグロタケ
28.Pycnoporus coccineus Bond. et Sing. ヒイロタケ
29.Stereum spectabile Klotzsch モミジウロコタケ
  Mucronoporaceae キコブタケ科
30.Cyclomyces fuscus Kunze ワヒダタケ
 Agaricales ハラタケ目
  Hygrophoraceae アカヤマタケ科
31.Hygrocybe ovinus (Fr.) K■hn. オオヒメノカサ
 Tricholomataceae キシメジ科
32.Collibia peronata (Fr.) Kummer ワサビカレバタケ
33.C. sp.
34.Flammulina velutipes (Fr.) Karst. エノキタケ
35.Laccaria amethystea (M■rat) Murrill ウラムラサキ
36.L. laccata (Fr.) Cooke キツネタケ
37.L. promixa (Boud.) Pat.  オオキツネタケ
38.Oudemansiella radicata (Fr.) Sing. ツエタケ
39.Respinatus applicatus (Fr.) S. F. Gray シジミタケ
40.Schizophyllum commune Fr.  スエヒロタケ
41.Tricholomopsis platyphylla (Fr.) Sing. ヒロヒダケ
  Strophariaceae モエギタケ科
42.Naematoloma sublateritium (Fr.) Karst. クリタケ
43.Pholiota nameko (T. Ito) S. Ito et Imai
  Amanitaceae テングタケ科
44.Amanita sp.(写真2 )


45.A. cinerea Bresad.  ツルタケダマシ
46.A. vaginata (Fr.) Vitt.  ツルタケ(写真3 )


47.A. vaginata (Fr.) Qu■l. var. fulva (Fr.) Gill. カバイロツルタケ
48.A. vaginata (Fr.) Vitt. var. alba (Fr.) Gill. シロツルタケ
49.A. inaurata Secr.  テングツルタケ
50.A. agglutinata (Berk. et Curt) Lloyd フクロツルタケ
51.A. hemibapha (Berk. et Curt.) Sacc.  タマゴタケ(写真4 )


52.A. griseofarinosa Hongo コナカブリテングタケ(写真5 )


53.A. pseudoporphyria Hongo コテングタケモドキ(写真6 )
  Boletaceae イグチ科


54.Boletus edulis Fr.  ヤマドリタケ
55.Leccinum rugosiceps (Peck) Sing.  アカヤマドリ
56.Tylopilus virens (Chiu) hongo ミドリニガイグチ
57.T. neofelleus Hongo ニガイグチモドキ
58.Xerocomus chrysenteron (St. Amans) Quel キッコウアワタケ
  Strobilomycetaceae オニイグチ科
59.Strobilomyces floccopus (Fr.) Karst. オニイグチ
  Russulaceae ベニタケ科
60.Lactarius volemus Fr. チチタケ
61.L. corrugis Pk. チリメンチチタケ
62.Russula lepida Fr. ヤブレベニタケ
63.R. foetens Fr. クサハツ
64.R. senecis Imai オキナクサハツ
65.R. ニオイコべニタケ
66.R. Sp.
  Agaricaceae ハラタケ科
67.Lepiota cristata (Fr.) Kummer キツネノカラカサ
68.L. pseudogranulosa (Berk. et Br.) Sacc. コナカラカサタケモドキ
  Cortinariaoeae フウセンタケ科
69.Cortinarius nigrosquamosus Hongo オニフウセンタケ
70.C. turmaris Fr. オオツガタケ
71.Rhodophyllus murau (Bark. et Curt.) Sing. キイボカサタケ
72.R. salmoneus (Peck) Sing. アカイボカサタケ
73.R. spp.(写真7 8 )
  Coprinaceae ヒトヨタケ科


74.Coprinus disseminatus (Fr.) S. F. Gray イヌセンボンタケ
75.C. radians (Desm.) Fr. コキララタケ
  Gasteromycetes 腹菌類
77.Calostoloma sp.(写真9 )ホウベニタケ


78.Calvatia craniformis (Schw.) Fr. ノウタケ
79.C. cyathiformis (Bosc.) Morg. ムラサキチドメ
80.Lycoperdon perlatum Pers. ホコリタケ
81.L. pyriforme Pers. タヌキノチャブクロ


徳島県立図書館